Tarımsal Üretim Değeri Açıklanmıyor: Uzmanlara Göre Hasıla Rakamları Gerçek Durumu Yansıtmıyor
Tarım Politikaları Uzmanı Ergin Kahveci, Türkiye’de açıklanan tarımsal hasıla verilerinin gerçeği tam olarak ortaya koymadığını belirterek, tarımsal üretim değerinin kamuoyuna açıklanmamasının ciddi veri boşluğuna yol açtığını söyledi. Kahveci’ye göre tarım sektörünün gerçek performansını görmek için önce üretim değerinin bilinmesi gerekiyor.
Ülkücü Haber
Türkiye’nin tarımsal üretimdeki performansı uzun yıllardır tartışma konusu olurken, açıklanan tarımsal hasıla rakamlarının doğru bir değerlendirme için tek başına yeterli olmadığı uzmanlar tarafından sık sık dile getiriliyor. Tarım Politikaları Uzmanı Ergin Kahveci, tarımsal hasıla ile tarımsal üretim değeri arasındaki farkı net ifadelerle ortaya koyarak önemli bir uyarıda bulundu.
Kahveci’ye göre tarımsal hasıla, yani Tarımsal GSYİH, tarım sektörünün ülke ekonomisine brüt katkısını gösteriyor. Buna karşılık Tarımsal Üretim Değeri (TÜD) çiftçiye, üreticiye ve sahadaki gerçek üretim gücüne işaret ediyor. Uzman, bu ayrımı şu sözlerle özetliyor:
“Tarımsal Hasıla veya Tarımsal GSYİH tarımın ülkeye katkısını, Tarımsal Üretim Değeri ise ülkenin çiftçiye katkısını gösterir. TÜD, üreticinin; tarımsal hasıla ise ülkenin brüt kazancıdır.”
Bu nedenle, gerçek durumu analiz etmek için üretim değerine ulaşılması kritik önem taşıyor.
74 Milyar Dolarlık Hasıla İçin 120 Milyar Dolarlık Üretim Gerekir
Ergin Kahveci, Türkiye’nin tarımsal hasılasının 74 milyar dolar olarak açıklanabilmesi için tarımsal üretim değerinin yaklaşık 120 milyar dolar seviyesinde olması gerektiğini belirtti. Ancak Türkiye’de böyle bir üretim düzeyi bulunmadığını ifade eden Kahveci, bu kopukluğun verilerde ciddi çelişkiler yarattığının altını çiziyor.
Tarımsal üretim değerinin açıklanmaması, sektördeki gerçek üretim miktarının ne olduğu, katma değerin nasıl oluştuğu ve hasılanın hangi kriterlere göre belirlendiği konusunda önemli soru işaretleri oluşturuyor. Uzmanlara göre bu belirsizlik, tarım politikalarının doğru planlanmasının önüne geçiyor.
GSYİH ve Tarımsal Hasıla Üretimi Değil, Dışsal Etkileri Gösteriyor
Kahveci, tarımsal hasıla ve GSYİH verilerinin doğrudan üretimi değil, üretimin dışsal işlevlerini yansıttığını da vurguluyor. Birincil üretimlere dayalı Brüt Katma Değer’in ölçülmesi, gerçek üretim performansını tam anlamıyla göstermiyor.
Uzman, “Hasıla veya GSYİH, üretimin kendisini değil, üretimin diğer sektörlerde yarattığı ekonomik karşılığı gösterir” diyerek tarım sektöründeki görünür büyümenin her zaman gerçek üretim artışı anlamına gelmediğini belirtiyor.
Sektörün verimliliğini, üreticinin kazancını ve tarımsal stratejilerin başarısını değerlendirmek için Tarımsal Üretim Değeri’nin hesaplanmasının ve kamuoyuyla paylaşılmasının zorunlu olduğunu ifade eden Kahveci, aksi durumda tarım politikalarının sağlıklı bir zemine oturamayacağını dile getiriyor.
Veri Eksikliği Tarım Politikalarını Zayıflatıyor
Tarımsal üretim değerine ilişkin resmi verilerin açıklanmaması, hem tarım ekonomistlerinin hem de planlama yapan devlet kurumlarının doğru analiz yapmasını zorlaştırıyor. Sektördeki gerçek üretim maliyetleri, çiftçi geliri, ürün bazlı verimlilik ve uluslararası rekabet gücü ancak üretim değeri üzerinden sağlıklı şekilde ölçülebiliyor.
Uzmanlara göre tarımda modern politika üretmek, veriye dayalı stratejiler geliştirmek ve çiftçinin refahını artırmak için üretim değeri mutlaka şeffaf bir şekilde paylaşılmalı.
