Türkiye’nin Şap Hastalığı SAT-2 Başarısı Dünyada Gündem Oldu: 37 Günde Yerli Aşı, %70 Salgın Azalması!

ngiltere merkezli The Cattle Site tarafından yayımlanan makalede, Türkiye’nin 2023 yılında ortaya çıkan şap hastalığının SAT-2 serotipine karşı gösterdiği hızlı müdahale ve yerli aşı başarısı detaylarıyla övüldü. Küresel ölçekte yalnızca yedi ülkenin kendi şap aşısını üretebildiğine dikkat çekilirken, Türkiye’nin hem teşhis hem de aşılama sürecinde sergilediği hız “uluslararası referans” olarak nitelendirildi.

SAT-2 Salgını Nasıl Başladı?

2023'ün Mart ayında Türkiye’nin doğusunda SAT-2 serotipine ait şap virüsü ilk kez tespit edildi. Bu virüs, yıllardır Türkiye’de görülmeyen ve bölgesel hayvancılık için ciddi risk oluşturan bir suştu. Tespit sonrası Tarım ve Orman Bakanlığı, ulusal çapta en geniş hayvan sağlığı tedbirlerinden birini devreye aldı.

Dünyada Örnek Gösterilen Başarı: 37 Günde Yerli Aşı!

Türkiye’nin en büyük başarısı, Ulusal Şap ve Ağız Hastalığı Enstitüsü tarafından yalnızca 37 günde geliştirilen yerli SAT-2 aşısı oldu.

Bu süreçte:

• 14,2 milyon sığır,

• 2,5 milyon koyun

aşılandı.

Ağustos ayı sonunda ülke sürüsünün %90’ı bağışıklık kazanmış hale geldi.

Salgında %70 Azalma Sağlandı

Ağustos sonu raporlarına göre:

• Salgın sayısı 350’den 104’e düştü

• Yayılım alanı büyük ölçüde kontrol altına alındı

• Viral yük riskinin önemli ölçüde azaldığı bildirildi

Bu sonuçlar, Türkiye’nin SAT-2 serotipine karşı dünya çapındaki en hızlı ve etkili mücadele örneklerinden birini oluşturdu.

Hızlı Özet Kutusu (Snippet Uyumlu):

• Hastalık: Şap – SAT-2

• Yerli Aşı Üretim Süresi: 37 gün

• Aşılama: 14,2 milyon sığır – 2,5 milyon koyun

• Sonuç: Salgın %70 azaldı

• Ek Tedbirler: Hayvan hareket kısıtlaması, yol kontrol noktaları, çiftçi eğitimleri

Türkiye’nin Başarı Yol Haritası

1. Erken Teşhis

SAT-2 tehdidi sınırı aşmadan önce risk araştırması yapıldı ve hızla ulusal eylem planı devreye alındı.

2. Geniş Kapsamlı Aşılama

2023 yazında 14 milyondan fazla hayvan aşılanarak bölgede bağışıklık duvarı oluşturuldu.

3. Hayvan Hareketlerinin Tamamen Durdurulması

Türkiye tarihinde ilk kez ulusal çapta hayvan sevkiyatı durduruldu.

4. Uluslararası Destek

AB’den 497.500 doz ek aşı sağlanarak Trakya’nın korunması garanti altına alındı.

5. Kalıcı Kontrol Mekanizması

Veteriner yol kontrol–muayene istasyonları ülke genelinde devreye alındı.

Uzun Vadeli Mücadele Planı

Türkiye 2024 ve 2025’te de kampanyalarını sürdürdü:

• 2023 sonbaharında 13,7 milyon sığır ve 500 bin koyun yeniden aşılandı.

• Salgın kontrol altına alındıktan sonra, Azerbaycan gibi komşu ülkelere aşı desteği verilmeye başlandı.

Tarım ve Orman Bakanlığı yetkilisi Dr. Ahmet Gümen, sürece ilişkin şu değerlendirmede bulundu:
“Sürekli kararlılıkla Türkiye’de şap hastalığını ortadan kaldırmayı hedefliyoruz.